26 Kasım 2010

KURDELA NAKISI NEDIR-NASIL YAPILIR-HANGI MALZEMELER KULLANILIR?

Kurdele nakışı, iğne ile çalışılan bir sanattır. Ayrıca dekoratif bir nakış çeşididir. Kurdele nakışında ipek ve organze kurdelerle, kesme, katlama dikme yöntemleri kullanılarak çeşitli kompozisyonlar oluşturulmaktadır.
Bu nakış türü kolay, çok fazla araç gereç gerektirmeyen, fakat çok güzel sonuçlar alınabilen bir nakıştır. Ayrıca öğrenilmesi çabuk ve kolaydır. Kullanım alanının genişliği de kurdele nakışı sanatının bir başka artı özelliğidir. Bu gibi nedenlerle başlanılan projelerin başarıyla tamamlanma oranı çok yüksektir. Ayrıca evde çalışma rahatlığı tanıması ve temiz bir iş olması bu sanatın bayanlar tarafından oldukça rağbet görmesine sebep olmaktadır.
İpek kurdele nakışı çok eski yıllardan gelen adeta antika sayılabilecek zevkli bir sanattır. Günümüzde, etkili, zarif, nostaljik ve çağdaşlık gibi özellikler kazanmıştır. Organze kurdele kullanıldığı taktirde ise oldukça düşük maliyetlerle birbirinden güzel ürünler yapılabilmektedir. Ancak  geniş çapta kullanılan saten ve naylon karışımlı kurdeleler, ipek kurdelenin yumuşaklık ve esneklik özelliğinden yoksundur. Bunu da yapılacak çalışmalarda göz ardı etmemek gerekir.

1-İğneler
Kurdele nakışında kullanılan iğneler bazı özelliklere sahiptir.
Ucu sivri iğneler: Kumaşa batıp, çıkarak yapılan çiçek çalışmasında kullanılır.
Ucu küt iğneler: Kumaşa daha az batırılarak yapılan yüzeysel çalışılan çiçeklerde kullanılır.
İğnelerin ebatları farklıdır. Hafif ve kumaşlar için ince iğneler, kalın kumaşlar için daha büyük iğneler vardır. İğnelerin kurdele geçirilecek gözleri büyük olmalıdır ki, kurdele rahat geçebilsin. Bazı iğnelerin kurdele geçirilen delikleri özel bir madde kaplıdır ve rengi sarıdır. Buda kumaştan kurdelenin rahat geçmesini sağlar.
2-Kurdelalar
Çeşitli kurdeleler piyasada satışı sunulmuştur. Organze kurdele, saten kurdele ve ipek kurdelelerin çeşitli genişlikleri, renkleri mevcuttur.
Saten kurdele bu nakışta kullanılmaz. Organze kurdeleler bazı özel çiçek çeşitlerinde kullanılır. Kurdele nakışının özelliğini en iyi yansıtan ipek kurdelelerdir. İpek kurdelelerinin çeşitli renkleri ve genişlikleri bulunur.
3-İplikler – Boncuklar
Kurdele nakışının tamamlayıcısı olarak iplikler ve boncuklar kullanılır. Çeşitli renkli mulineler, koton, floş ve simli iplikler bu nakışta alt yapıyı hazırlamada önemli rol oynar. Boncuklarda çiçekler daha güzel, parlak gösterirler. Piyasada çok çeşidi bulunmaktadır.
4-Kumaşlar
Kurdele nakışı bir çok çeşit kumaşa rahatlıkla çalışılır. Pamuklu, keten, ipek şantug, yerel dokumalar, tafta, monoray, bürümcük, dantel, kot, yün, şifon gibi…Ayrıca özel baskılı kumaşlar üzerine de kurdele nakışı çalışılır.


Kurdele nakışı 3 türlü yapılmaktadır. Bunlar;
1- Çiçekler monte edilerek,
2- Çiçekler yarı monte edilerek,
3- Çiçekler kumaşa işlenerek çalışılır.
Yapım Aşamaları:
Önce çalışmayı düşündüğümüz projenin hazırlıkları yapılır. Kumaşı seçilir. Seçtiğimiz kumaş pamuklu ise muhakkak yıkanıp ütülenir. İşlenecek örnek aydınger kağıdına çizilir. Örneğe göre kurdele, iplik ve boncuklar seçilir. Örnek kumaşa geçirilir. Örneği kumaşa geçirmenin bir çok yolu vardır. Karbon kağıdıyla kopyalanır. Şeffaf kumaşlarda örnek kumaşın altına yerleştirilir ve kalemle örnek kopyalanır.Uçan kalemlerle de örnek çizilebilir.
Kurdele nakışı işlemesi çok zevkli, kolay fakat özen isteyen bir çalışmadır. Gelişigüzel çalışmayı asla kabul etmez. Kurdeleyi kumaştan geçirirken yavaşça çekilmelidir.
Kurdele uzun olarak kullanılmaz. En fazla 30-40 cm kesilir. Kısa kesilmiş kurdeleler nakışta rahat çalışmayı sağlar. Hem de kurdele ziyan edilmemiş olur. Tecrübe kazandıkça hangi çiçeğe ne kadar kurdele gerektiğine kendimiz rahatça karar verebiliriz.
Kurdeleleri işleme yapmadan önce muhakkak yıkamalıyız. Nadirde olsa bazı kurdeleler renk verebilir. Bunları sirkeli suda bekletmeli, kurutup ılık ütü ile ütüledikten sonra kullanmalıyız.
Kurdele nakışını işlemeye başlamadan önce zemin kumaş boyaları ile renklendirilebilir. Bu işlem örneğe derinlik kazandırır.
Örneğin önce alt yapısı hazırlanır. Çiçeklerin sapları, fiyonkları gibi işlemeleri yapılır. Çeşitli iplikler kullanıldığı gibi, kurdele bükülüp iplikle tutturularak (Blönye iğnesi) da işlenebilir. Daha sonra çiçekler çeşitli teknikler kullanarak işlenir. Yapraklar çiçeklerden sonra çalışılır ki örnekte bütünlük sağlansın.
Nakışa başlamadan önce kumaş kasnağa gerilir. Böylece çalışılacak zeminin işlem boyunca gergin olmasını sağlanır. Kasnağın iki çemberinden birinin ekstrafor gibi şeritle sarılır. Bu işlem ince kumaşların zedelenmesini önlemek için uygulanır.
Kurdelelerin ucu daima verev kesilmelidir. Böylece iğneye daha rahat geçirilir ve kurdelenin iplikleri çözülmez. Kurdele iğneye geçirilir, ucu sabitlenmeden de çalışılabilir.
Kurdeleyi iğneye sabitlemek için :
Kurdele iğneye geçirilir, ucu 3-4 cm çekilir, verev kesilmiş uca doğru bir uygulama yapılır, kurdelenin uzun tarafı çekilerek iğneye sıkıştırılır.
Kurdelenin ucuna düğüm atmak için :
Kurdelenin ucu yarım cm den katlanır. İğne katlanmış kısmın ortasından geçirilir. Böylece düğüm atılmış olur.
Kurdelenin işlem sonundaki sağlamlaştırılması :
İşleme tamamlandıktan sonra, kurdele kumaşın arka tarafına geçirilir. İğne yapılan işlemlerin altından yavaşça geçirilerek dikkatlice bir ilmek yapılır ve sıkıştırılır. Bu işleme çok önem vermek, işlemenin zarar görmesini sağlamalıyız.
Bu tarz sağlamlaştırma sadece şekli, kumaşın arka tarafına geçirilen kurdele makine ipliği ile birkaç dikiş atarak kumaşa tutturulur. Kumaşın yüzüne çıkmaması şartıyla…

Kurdele nakışını pek çok alanda kullanılmaktadır. Kullanım alanı en geniş olan sanat dallarındandır. Elbise, pantolon, bluz, etek, pantolon gibi giysilerde, çanta, kemer, saç bandı, toka, broş gibi aksesuarlarda rahatlıkla kullanılır ve güzel bir görünüm oluşturur. Yastıklar, koltuk şalı, masa örtüleri, konsol ve sehpa örtüleri, albüm kılıfı, gözlük kılıfı, telefon kılıfı, ve yatak örtüleri gibi ev dekorasyonunda da başarıyla uygulanmaktadır.